Ik ben een jaar of 14 en voor de derde maal met twee vriendinnen op zeilkamp in Friesland. Aan het eind van de week hangt er een lichtelijk gespannen sfeer in de gezamenlijke verblijfsruimte. De toetsen komen eraan. De hele week hebben we geoefend... en deze middag volgt er een theoretische overhoring gecombineerd met enkele praktijkproeven. Ro (onze 19-jarige zeilinstructeur op wie we allemaal verliefd zijn geworden, en die eigenlijk een langere naam heeft maar die wij Ro mogen noemen omdat we nu zulke goede vrienden zijn) komt ons met een serieus gezicht, een notitieblok en flink veel touwen in zijn handen ophalen. Eerder deze week hebben we uitleg gehad over de verschillende knopen die we moesten kennen. Uiteraard zitten ze inmiddels goed in onze vingers voor dit moment. Toch? Mijn vriendinnen en ik volgen Ro met een ietwat zwaar gevoel in onze buiken.
Samen lopen we een eindje over het terrein, langs een aantal andere groepen, die zo te horen al aan de tand gevoeld worden door hun instructeurs of ter plekke knopen in elkaar staan te klungelen. Als Ro een rustig plekje gevonden heeft, gaat hij zitten en volgen wij zijn voorbeeld. ‘Jij,' zegt Ro. Hij wijst op een van mijn vriendinnen. ‘Jij zegt een dier en de laatste letter van dat dier, daar mag Eveline een nieuw dier mee verzinnen. En zo gaan we in een rondje verder.’ Stilte. ‘Wie geen dier meer weet is af.’ voegt hij nog toe.
Euh, wat? 'En onze toets dan?' ‘Ach schei toch uit, ik heb de hele week met jullie op de boot gezeten. Ik weet heel goed wat jullie kunnen en weten.’
We zijn aangenaam verbaasd. 'Maar waarvoor heb je dan al die touwen meegenomen?' Hiervoor noemt Ro een valide argument: de touwen hebben een belangrijke functie voor de andere zeilinstructeurs. Hoe meer touwen, hoe meer status. Duidelijk zat.
Ik moet nog steeds lachen als ik terugdenk aan deze herinnering. Ik weet niet meer wie het dierennaamspel gewonnen of verloren heeft, maar wel dat we na dit kamp alle drie met een zeilcertificaat in ons handen naar huis gingen. In mijn zeilinstructeurs stille muiterij tegen het beleid van de zeilschool, schuilt stiekem wijsheid. In mijn jaren als toetsspecialist ben ik heel wat redenen om toetsen af te nemen tegengekomen, een niet-uitputtende lijst:
- Leerlingen verwachten een toets.
- Ouders verwachten een toets.
- Leraren zijn het zo gewend.
- Schooldirecteuren vragen erom.
- De marketeers vinden het een fijner idee als we wel toetsen aanbieden.
- Het is een afsluiting van de leerperiode.
Geen van deze redenen is fout of ongeldig. Toch leef ik liever in een wereld waar er maar om één reden getoetst wordt: omdat je wilt weten of iemand de kennis of vaardigheid beheerst die hij of zij nodig heeft. En vooruit, het liefst toch een tweede reden daarachteraan: hoe je diegene kunt helpen om daar beter in te worden. Weet je dit alles al? Dan toets je dus niet. Dan kun je beter dierennamen rijgen.
Reactie plaatsen
Reacties